Bir kimsenin, taşınmazın malikinin izni/rızası olmadan bu taşınmazı işgal etmesi ya da henüz boşaltılmamış yahut sair suretle boşalmış damlı bir yapıya yine kendiliğinden girmesi durumu fuzuli işgaldir. Kusurlu olup olmadığına bakılmadan, bir malın zilyetliğini, yetkili İdarenin izni, sahibinin rızası veya muvafakati dışında eline geçiren, elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu malı kullanan veya tasarrufunda bulunduran gerçek veya tüzel kişilere ise fuzuli şagil denilmektedir.
BİR TAŞINMAZIN BU ŞEKİLDE İŞGAL EDİLMESİ DURUMUNDA, TAŞINMAZA YAPILAN BU MÜDAHALENİN YAPILDIĞININ ÖĞRENİLMESİNDEN İTİBAREN 60 GÜN İÇERİSİNDE YETKİLİ İDARİ MAKAMA BAŞVURULABİLİR. ANCAK YETKİLİ MAKAMA BAŞVURU MÜDAHALENİN GERÇEKLEŞMESİNDEN İTİBAREN 1 YIL GEÇTİKTEN SONRA YAPILAMAZ!
Taşınmaz Mal Zilyetliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanunun Uygulama Şekli ve Esaslarına Dair Yönetmeliği’nin 16.maddesinde yetkili idari makamlar şu şekilde belirlenmiştir;
“Taşınmaz malın merkez ilçesi sınırları içinde bulunması halinde vali veya görevlendireceği vali yardımcısı, ilçelerde bulunması halinde ise kaymakamlar tecavüz veya müdahalenin önlenmesine karar vermeye yetkilidirler. Vali, bu yetkisini vali yardımcılarından ancak birine devredebilir. Valinin bu konuda vali yardımcısına yetki vermesi, gerek gördüğünde bizzat karar vermesine engel değildir. Valinin yetkisini devretmesi halinde durum vali yardımcıları arasında yapılacak görev bölümünde belirtilir.”
Böyle bir durum karşısında başvurulacak diğer bir yol da, İŞGAL SEBEBİYLE FUZULİ ŞAGİLE KARŞI HERHANGİ BİR İHTAR YAPILMASINA GEREK OLMAKSIZIN SULH HUKUK MAHKEMESİNDE TAHLİYE DAVASI AÇMAKTIR.
Ayrıca daha önce başka bir yazımızda da belirttiğimiz üzere bu durumda geriye dönük 5 yıl için ecrimisil tazminatı da talep edilebilir. Ecrimisil geçmişe ilişkin alınan işgal tazminatı olup fuzuli şagile tapuya ilişkin bir hak sağlamaz!
Türk Borçlar Kanunu’nda özel olarak düzenlenen alt kiracılık durumlarında; DAHA ÖNCEKİ KİRACI TAŞINMAZI ALT KİRAYA VERDİYSE VE ARTIK KİRACI DEĞİLSE VEYA KİRA SÖZLEŞMESİNDE KARARLAŞTIRILANIN AKSİNE BİR ALT KİRA DURUMU MEVCUTSA ALT KİRACI FUZULİ ŞAGİL OLMAKTADIR.
YARGITAY 3.HUKUK DAİRESİ’NİN E.2017/5282, K. 2017/16600, T. 28/11/2017 “..Davacının dayandığı ve davaya konu taşınmaza ait kira sözleşmesi 05.07.2010 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli olup, kiraya veren davacılar ile kiracı dava dışı …ARASINDA DÜZENLENMİŞTİR. SÖZLEŞMENİN HUSUSİ ŞARTLAR 5. MADDESİNDE KİRACININ KİRALANANI KISMEN VEYA TAMAMEN DEVİR VEYA CİRO EDEMEYECEĞİ KARARLAŞTIRILMIŞ OLUP BU HÜKÜM TARAFLARI BAĞLAR.. KİRA BEDELLERİNİN DAVALI TARAFINDAN DAVACILARIN BANKA HESABINA ÖDENMESİ DE DAVACININ SÖZLEŞMENİN DEVRİNE ONAY VERDİĞİNİ GÖSTERMEZ.. BU SEBEPLE KİRA İLİŞKİSİNİN DAVALIYA DEVREDİLDİĞİNDEN BAHSEDİLEMEYECEĞİ İÇİN DAVALININ FUZULİ ŞAGİL OLDUĞUNUN KABULÜ GEREKİR. BU DURUMDA, KİRALANANIN, SÖZLEŞMEDEKİ DEVİR YASAĞINA RAĞMEN DAVALIYA DEVREDİLDİĞİNİN ANLAŞILMASI KARŞISINDA MAHKEMECE FUZULİ İŞGALCİ DURUMUNDA BULUNAN DAVALININ KİRALANANDAN TAHLİYESİNE KARAR VERİLMESİ GEREKİRKEN YAZILI ŞEKİLDE DAVANIN REDDİNE KARAR VERİLMESİ DOĞRU DEĞİLDİR..” HÜKMÜ İLE KİRA SÖZLEŞMESİNİN AKSİNE KURULAN ALT KİRACILIK DURUMUNDA ALT KİRACININ FUZULİ ŞAGİL OLDUĞU TESPİT EDİLMİŞTİR.
SONUÇ
FUZULİ İŞGAL DAVASINDA DAVA AÇILABİLECEK SÜRE İŞGALİN ÖĞRENİLMESİNDEN İTİBAREN 60 GÜN İÇERİSİNDE HER HALUKARDA EN GEÇ 1 YIL İÇERİSİNDE FUZULİ İŞGAL DAVASI AÇILMASI GEREKMEKTEDİR. YETKİLİ MAHKEME İSE TAŞINMAZIN BULUNDUĞU YER SULH HUKUK MAHKEMELERİDİR. ALT KİRACILARIN YAPMIŞ OLDUĞU İŞLEMLER FUZULİ İŞGAL KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLİR (YARGITAY 3.HUKUK DAİRESİ’NİN E.2017/5282, K. 2017/16600, T. 28/11/2017 KARARINDA)